Milimo yabukambausi minjaanji yakatalika kulibonya kiimwaya kasimpe kakuli zikombelo zinjaanji zyakaalilwa kuyungizya kumumuni atalaa nyika. Cuususya ncakuti, bunji bwamilimo yabukambausi eeyi, ayalao yakalezya kutobela mumuni uyaa kuyungizya kumweka atalaa nyika. Ijulu lilaita bantu boonse kuti bazwe muzikombelo eezyo zilesya kukambauka kasimpe kasalala kamu Bbaibbele. |
![]() |
Hastein Ragnarsson kalwana munzi wa Italy (1862, Author: Unknown), Source: |
Kuti nikwali kunga kuli bulumbu bupedwa makanze mabotu pele
oobo bulumbu kabulaa ntenda, ncobeni Hastein Ragnarsson awalo naakapegwa
kusyoonto buyo. Hastein wakali Sibwato. Walo wakalaa bulyato bwa golide, bulemu
akuluulwa kuti nguwaakoma munzi wa Loma. Aboobo mumwaka wa AD 859, wakatalika musinzo amato aali 62 kubunganya
golide, bulemu akubaa mpuwo kapati.
Kumatalikilo, kusaala akunyanga zintu, tiikwakabeendela
kabotu. Pele, kwiinda mukwiinduluka kucita cintu eeco, bakalondoka alimwi
kabataninga sika kulwizi lwa Mediterraneani, bakali zwidilide kapati mumulimo
ngubaaslisalila ooyu.
Bakali babi! Bakali kuyoosya! Bakali BASIMATO!
Nibaasika mumunzi wa Loma, bakaucingilila kabataninga
talika kulwana. Eelyo nibakaalilwa kudonkola bwaanda buyumu bwakayakidwe
cabulondo nokuba kuti bwakali cembeede, Hastein wakabunganya balombwana bakwe
akutalika kukanza nzila iimbi yakunjila mukati kamunzi ooyu.
Buzuba bwakatobela, Hastein wakatolwa kumilyango yamunzi
ooyo, kalazyikidwe abulo. Basikalumamba bakwe bakoompolweda ba Loma kuti:
“Amutugwasye! Simalelo wesu Hastein uyanda kufwa. Walo uyanda kubbapatizyigwa
kuti abe muna Kristu kataninga fwa.”
Eeci cakabaletela kaambo ncobeni ba Loma. Kujanza limwi,
tiibakali kuyanda kunjizya sinkondonyina mumilyango yamunzi ooyo. Pele kujanza
limwi, mbubuti mbubakali kunga balyaamba kuba bana kristu kumwi kabakakila
muntu uutazyi leza kuti ajane lufutuko? (Aboobo mbobakali ba Loma, kutali ba
giliki, inga twabalekelela kuti tiibakaninga mvwa makani aabbiza lyakabambidwe
amapulanga pele mukati kalyo kwakasisidwe basikalumamba.)
Aboobo, ba Loma bakajula milyaango akunjizya kabunga
kasyoonto ka Basimato kuti bamutole musololi wabo kucikombelo. Naakamanizya
kubbapatizyigwa akutambula zyoonse zimupa kuba mukristu, Hastein wakapona
camaleele! Wakamwantuka kwiimikila amaulu aakwe, mpoonya walo abalombwana bakwe
bakalwana kuyaa kujaya bantu kutozya kumilyango
yamunzi ooyo akuyoonjizya nkamu yabasikalumamba aabo bakaceede anze lya munzi.
Kakutaninga sika mangolezya, munzi wa Loma wakamanina kudilimunwa……Mpoonya aawo
Hastein wakamvwa kuti ooyo munzi ngwaakamvwampa boobu, tiiwakali munzi wa Loma
pele wakali munzi wa Luna. Munzi wa Loma wakacili bamaile bali 250 kulaale
kuzwa waawo!
Ooku kwakali “kulubizya kwakufubaala ncobeni.” Kakwiina
kudonaika, cakaba cintu cisesya kubantu bakali kulangilizya kwiinda baabo
bakali kulwana!
Mangwalo atuletela mukonzyanyo uukonzyana ayooyu,
mukonzyanyo “wakulubizya kusesya ncobeni.” Kuti muntu walanga ciindi citaanzi,
bweende bwazintu mukaano aaka inga kwalibonya aanga nzipekupeku zisezya eezyo
zibambilwa bana basyoonto. Eeci cibalo cisoleka kupandulula mbocili cibi cintu cimwi
alimwi cibelesya mabala aayo mukaambo aaka: “Mbuli mwaalumi wakatija syuumbwa,
mpoonya wakaswaanganya malama naakali kutija; wakapilukila kuŋanda yakwe, eelyo
naakasika ooko akuyaamika kwaanza kwakwe abwaanda, yakamuluma nzoka.” (Amosi
5:19, KJV)
Aaka kaano ncintu cisesya mbuli kaano kamwi alimwi:
mumabbuku aalembwa zintu zisesya, kuli kaano kamuntu wakali kubalika ncobeni,
kwaimpana tukokola walo kagama kulubazu lumwi kutija syuumbwa naa mulavwu,
mpoonya inga azyikulange nkwatijila kumbele kwiimvwi malama ulindila nguwe;
Maccu, hena nkulyatisya mabbuleki kwaakusuba mulilo kutusindi twakwe
akucenguluka. Citobela waawo, citondezya miindi yakwe kayiimpana kubalika ikoya
masipoko aancinga naa namutendele, ma! maulu nkwaapilingana kubalika kwalunda
kasuko, kayaa kulileba kutijila kuzyuli lya ŋanda yakwe akusindaila cijazyo
camulyango kuti cijatisye, kutanjili munyama naba omwe. Moyo ucibbubba pele
uyaa kukkalwa camba, lino watetebala ansi munsaa bwaanda kuti alyookezye,
mpoonya aawo ayalo nzoka yalibonena, yagoma kukwaanza mpeenya aawo mpakkede.
Aaka nkaano kamvwikaanga kakonzya buyo kucitika mumizeezo yamuntu yakweezyeezya,
kakatondezyegwa muzifwanikiso zyakukkomanisya bana, alimwi nkaano kagwagwamusya
kusesya bana basyoonto kwamisela minjaanji eelyo nobalangilizya cipekupeku
cakaano aako.
Pele kuti aaka kaano kabalwa mubwini, koonse kuseka inga
kwazima. Inga amasusu aimikila kuyoowa kwalo. Eeci cibalo cipandululwa mukaano
aaka, ncecintu zyuuluzuma zyabantu atalaa nyika ncobalangila kucitika! Pele,
aaka nkaano kamusyobo wiimpene. Takali buyo kaano kakukkomana akulangila, pele
nkaano kakuyoosya amanyongwe.
Mukampango katobela, eelyo nokabalwa kabotu kabotu, kaamba
kuti:
Maawe kuli ndinywe nomuyandisya buzuba bwa
Yahuwah! Mulangila nzi abuzuba oobo kuli ndinywe? Buzuba bwa Yahuwah bulaa
musinze, alimwi kutali mumuni. Buli mbuli mwaalumi uutija syuumbwa naa mulavwu,
mpoonya waswaanganya malama; nokuba kuti waunka muŋanda yakwe, alimwi eelyo
naciyeeme kubwaanda inzoka yamuluma. Hena buzuba bwa Yahuwah inga tiibwabaa
mudima, kuleka mumuni? Alimwi akusiya mbi kakwiina cilibonya, nokuba
kubalangala mumuni muli mbubo? (Amosi 5:18-20, KJV)
Koima musa, lindila kasyoonto. Waamba kuti nzi mushinshimi
aawa? Aaka takali kaano kamasesya kabufubafuba pe. Kapandulula “buzuba bwa Yahuwah”!
Oobo buzuba bwaambwa mukaano aaka, bwaambilizya Kuboola Kwabili, alimwi
ncobeni, kalaambilizya aciindi
ca mapenzi eeco cisolweda buzuba bwakulalala, oobo mbobuzuba bwa
Kuboola Kwabili. Kukabelesya munzila eeyi, ncintu citeeleleka kuti oobo buzuba
bwa Yahuwah, buyoosika kabutilimuna akuyoosya myoyo yoonse. Cintu ciinda
zyoonse muciindi camapenzi mapati, eelyo manyongwe naani kucitika, ncintu
ciinda kubaa manyongwe cakuti Mangwalo aambilizya ncico kuti nciindi ca
“mapenzi ookwa Jakobo.”
Pele nokuba boobo, eeci cibalo, cilitobedwe acisyomyo
cakuvwunwa: “Maccu kaka! Nkaambo oobo mbuzuba bwakukalala, alimwi kwiina buzuba
bweelene ambubo: alimwi nceciindi camapenzi ookwa Jakobo, pele walo uyoovwunwa
kuzwa muli mbubo.” (Jelemiya 30:7, KJV)
Eeci cibalo cili mubbuku lya Amosi caamba cintu ciimpene
ali ceeci caambwa kale. Cintu caambwa eeco cilaa ntenda kapati, alimwi kunyina cintu
cikonzya kuubaubya cibalo eeco. Nkucenjezya kugaminide. Kunyina acimbi pele
nkugaminina kucenjezya muntu.
Cintu ciinduluka kwaambwa mukucenjezya kwa Amosi ncakuti,
oobo buzuba bwa Yahuwah bulaa mudima kutali mumuni. Alimwi eeco ciindi,
ciluundulukide kwaambwa. Kufumbwa ciindi cintu cimwi nociinduluka kwaambwa mu
Mangwalo, caambilizya kuti mbombuboobo Yahuwah mbwayanda kuti citeelelwe, aboobo
webo weelede kusinsimuka, jula meso aako akubikkila maanu aawa. Joseph wakapandulula
mulazyo ooyu kuli Pharaoh kuti: “Alimwi nkaambo eeco ciloto cakaindulukwa kuli Pharaoh
ziindi zyobile; nkaambo kakuti eeci cintu ciligantidwe kucitika a Yahuwah,
alimwi Yahuwah uyoocilekela kuti cicitike mukaindi kasyoonto.” (Matalikilo
41:32, KJV)
Ziindi zyotatwe, kucenjezya
kwa musinze kulipedwe mubbuku lya Amosi. “Maawe kuli nduwe ooyandisya buzuba
bwa Yahuwah!…Buzuba bwa Yahuwah mudima, kutali mumuni… Hena inga
buzuba bwa Yahuwah bwaba mudima, alimwi kutali mumuni? Nuuba musinze
uusiya ncobeni kuti mbi, alimwi kakwiina mumuni muli nguwo?” (Amosi 5:18-20,
KJV) Kufumbwa ncoyaambilizya ntenda eeyo, ncintu cili masimpe cilaa ntenda
kapati kumuya wamuntu. Kunyina cintu cisesya antenda iili boobu. Eeyo ntenda
nkwiili ncobeni.
Pele ino mbubuti musinze mbuunga wabaa ntenda? Aboobo,
mwezi wakasiya alimwi zuba talikabali. In nkaambo nzi? Jelemiya utusyomya kuti
baluleme bayoovwunwa kuzwa muntenda eeyo!
Ntenda yaambwa waawa tiili yamudima uubonwa ameso pe: Musinze wamumoza,
alimwi ooyu ngomudima wiinda kubaa ntenda ali woonse. Davida wakalemba kuti:
“Ijwi lyako ndilambe kumaulu aangu, alimwi mumuni wamunzila yangu.”
(Intembauzyo 119:105, KJV) Kuti jwi lyokwa Yahuwah, lyalo lili nkakasimpe,
kalyaambwa kuti mumuni, nkabela caambilizya kuti “musinze” inga kaciiminina
kulubila kuyaamukide Mangwalo. Ntenda mpati iilangene abantu bokwa Yahuwah
muciindi camapenzi nja kulubila mumoza. Eeyi nintenda itaambiki cakuti Amosi
ulibonyaanga takonzyi kulilesya kwiindulika kwaambilizya ntenda eeyo limwi a
limwi.
Ooku nkuncenjezyegwa kutalangilwi pe! Tee kayi, Gaburieli
wakasyomezya Daniele kuti: “Luzyibo luyooyungizyigwa.” (Daniele 12:4, KJV)
Lino mbokuyaa kuba mumuni uuyungizya kumwekesya, kuciyaa
kuba ntenda yiindila kukalala eelyo bantu nobayaa kuliiba akulikwaya, kakwiina
kubikkila maanu zintu ziyandika. Kulidunda kwabantu baku Laodiceya kwakali
kwakuti, balivwubide, balaa zintu zinjaanji, alimwi kunyina ncobabulide, kakuli
Kamboni Wamasimpe walo waamba kuti: “Webo ulisofweede, alimwi ulipengede, alimwi
uli mucete, alimwi uli moofu, alimwi ulaa mantanda.” (Ciyubunuzyo 3:17, KJV)
Cintu ciinda boofu bwamoza oomo muntu mwakonzya kulijana
mazubaano, teesyi kusyoma mucintu cilubide comwe buyo pe. Cintu cini nca
kulisumpula mukulyaamba kuti ulizyi kale tusimpe toonse tuyandika kuti
akafutulwe. Ooku kulisumpula kwamusyobo ooyu kusolweda muya wamuntu kuntenda
iitobela waawo, yalo eeyo yiinda kukalala. Eelyo muntu nasyoma kuti ulizyi kale
mumuni woonse uuyandika kuti akafutulwe, aboobo, kufumbwa mumuni uuyungizya
kumwekesya kwiinda waawo, nkokuti kuli nguwe ooyo mumuni ulilubide. Eeci ncintu
cijalila mizeezo yamuntu kumumuni uuzwa kubulemu bwa kujulu ooyo Muuya wa
Yahuwah ngwayanda kumuletela muntu ooyo. Mabangabanga aamumuni uusalalisya,
taakonzyi kupuna kunjila mumoyo muyumu mbuli bbwe, uusinkilidwe kuti mumuni
mupya utanjili mukati.
Masimpe kuti tulaa kasimpe, alimwi
tweelede kujatilisya cakunamatila aawo mpotwiimvwi kutegwa tutazungaani; pele
tatweelede kulanganya mumuni mupya ooyo Yahuwah ngwanga watutumina, alimwi akwaamba
kuti, Peepe, kunyina ncotubwene ncotunga twayandila mumuni mupya kwiinda yooyu
wakaindi ngutwaatambula kale, ooyo ngotuzyibide kale. Eelyo notwiimina muntaamu
yamusyobo ooyu, bumboni bwa Kamboni Wamasimpe inga bwatusinsa kuti, “Alimwi
hena webo tolibwene kuti ulisofweede, alimwi ulipengede, alimwi uli mucete,
alimwi uli moofu, alimwi ulaa mantanda.” Aabo balimvwa kuti balivwubide alimwi
balaa zintu zyoonse nzyobayanda kakwiina ancobabulide, bali muciimo caboofu
cakuti tabalibwene mpobaimvwi kunembo lyokwa [Yahuwah], alimwi tabalizyi kuti
mbobabede oobo.1
Intenda yakuwida mumusinze wa mumoza, nimpati cakuti nkamu
ya WLC yakalyaaba kuti icenjezye makamu aabantu. Kuli cibeela cimwi cigaminina
aawo ntenda eeyi mpiili mpati akutalibonya. Eeco ncibeela ca bukambausi bwaangulukide bwa mazubaano bulaa
mpuwo kapati.
Kulizya Mweembo munzila Yaandeene
Bukambausi bwaangulukide mazubaano, bwakacita mulimo mupati
wakutola mulumbe uujisi kasimpe kokwa Yahuwah munyika. Mbuli, zikombelo
mboziyaa kuba zyanyika, zyakatalika kwaalilwa kutonkela kasimpe kumbele; Ijulu
lyakali syomezyede mumuni uuyungizya kumwekesya kubantu banjaanji, aabo lwabo,
bakabeleka kapati kuti baabanye ncibaapedwe. Nkamu ya WLC ayalo, yakalelekwa
mukubunganya mumuni muyandisi ooyo wakamwaikide akataa bukambausi bunjaanji
bwaangulukide.
Luzyibo lwakamwaikizyana muluwo, lwakagwasya bantu batuba
kuti batole kasimpe kulaale kwiinda mbucakali kukonzyeka kaindi. Bunji bwabantu
aaba amilimo yabo, bakatundululwa azikombelo zikamantene. Eezi zikombelo
zyakalibilika nkaambo kampuwo yabantu aaba bamwaya kasimpe kakuli mbantu
balikotamika akulitola ansi. Milimo yabakambausi eeyo, yakasinswa
akusinganyigwa kuzipaililo zyazikombelo, mumalembe aazikombelo alimwi bamwi,
zyakabatola akunkuta zikombelo zizangide kuyoobalwanina nkukooko.
Saatani ulizyi kabotu kuti, oobu bukambausi bulizwidilide
kumwaya mulumbe akasimpe munyika. Walo wakapanda nzila iipilingene yabucenjezu;
cuusisya ncakuti eeyo nzila ilazwidilila kulwana bakambausi aabo. Saatani
wakagaminina zyooko zyobile zyakulwana mbabo. Wakatalikila kulwana:
- Basololi ba
bukambausi bwaangulukide. - Aabo
bakajana mumuni kuzwa kubukambausi bwaangulikide.
Basololi: Kasimpe
kausisya nkakuti bakambausi baangulukide banjaanji lwabo, bakatobela nzila
yaatozya zikombelo eezyo zyakabatundulula. Nkaambo kakuti bayeeme abantu
batobela nkamu zyabo kuti babagwasye mali, eeco ncecaabapa kuti batalike
kweenkela kuyiisya tusimpe tutakkazyiki myoyo yabantu. Aboobo, bunji bwabo
bakatalika kukaka mumuni uuyungizya kumwekesya kwiinda yooyo ngobajisi kale
wakukambauka kasimpe. Eelyo mumuni mupya nuuletwa kumizeezo yabo, balo
badukwida masyule aabo kumumuni ooyo, alimwi babelesya nguzu nzyobayeeya kuti
balijisi mbuli basololi balaa moza, kuti bakulwaizye nkamu zyabo zyalo kuti
zisulaike mumuni uuyinda kumweka. Kunyina cilubide kukambauka
kolyaangulude kuzwa kuzikombelo ziwide alimwi kogaminide cibeela camulumbe
cimwi mumalembe aako. Akaa nkaambo katakonzyi kwiindulukwa kwaamba
kapati. Nokuba boobo, kaambo keni kaboolela waawo, eelyo basololi nobasulaika
mumuni uuli woonse mupya kuti ulilubide.
Batobeli: Kuli
bazumi banjaanji bayandisya kasimpe aabo bakalelekwa amumuni wakazwa
mubukambausi bwaangulukide. Ijulu talipede
kasimpe koonse kumuntu omwe buyo pe kutegwa aabanye boonse lukondo lwakujana
kasimpe. Ncenciceeci, ncokunyina muntu omwe nokuba nkamu iikambauka yomwe buyo,
yeelede kulwana mumuni uupedwe kunkamu iimwi ooyo uutako munkamu eeyo. Bantu
banjaanji bayandisya alimwi basyomeka mukasimpe, balaingaila akwiilingana
akataa zikombelo, kusangana aawa awaalya, akwiingaila akataa nkamu zikambauka,
kababunganya mumuni aawa, akubungila mumuni umwi aalya. Boonse tabatalikili
acibaka comwe pe, pele umwi aumwi utalikila aakwe mwini. Kaambo kaliko aawa,
nka muntu uutalika kutobela mbungano kuleka
kuba muntu uuvwuntauzya kasimpe.
Kuti muntu kalaa “uumutobela”, ooyo muntu tatobeli ncobeni
Mwanaambelele kufumbwa nkwagama Walo. Mucibaka caboobo, ooyo muntu utobela
nguzu zyamuntu ukonzya kufwa. Ncenciceeci Saatani ncalwanina nkamu zikambauka
cakwaanguluka. Kwiinda mukusungilizya kuliyanda mumuuya, walo ulakonzya
kubasisya aawo mpobatalika kusulaika mumuni ooyo wakasyomezyedwe kuli bamwi.
Nkaambo buyo kakuti Ijulu lyakakusyomezya mumuni ooyo ngookatambula kale,
teesyi mbobumboni bwakuti kucinyina mumuni uuciyubununwa.
Ntenda eeyi nkwiili ncobeni cino ciindi alimwi ncenciceeco
nkamu ya WLC nciyaasanganya jwi koompolola antoomwe a mungele wane wa
Ciyubunuzyo 18, kiiwompolola kuti: “Kamuzwa
muli nguwe, nobantu bangu, kutegwa mutatoli cibeela muzinyonyoono
zyakwe, alimwi mutatambuli mapenzi aakwe.” (Ciyubunuzyo 18:4, 1599 Geneva
Bible)
Eeci ncibalo ciyandika kapati. Kanjikanji cisanduludwe kuti
“Kamuzwa muli nguwe.” Nokuba boobo, kwaamba kuti koboola, ooko nkutamba. Eeci ncecintu cibikka mumizeezo yamuntu
muzeezo uutaluleme wakuti, eeyo mbungano iipa lwiito oolo , kuli nzila imwi
mboyiimpene ambungano zimwi, aboobo, inga muntu wamvwaanga inga wavwunwa kuti
wasangana mbungano eeyo. Eeci ncintu cili kulaale akasimpe keni. Kunyina muntu
weelede kusiilwa anze alwiito lwakujulu oolu. Nkulaililwa
kulaanguzu kapati kwaambisya kuti: Koya!
“Kotija kuzwa akati ka Bbabbuloni, alimwi muntu omwe omwe
kavwuna muya wakwe: utajaigwi mubusofwaazi bwakwe; nkaambo ecino nceciindi ca
kujokezya kwa Yahuwah; walo uyoomupilusizya cimweelede.” (Jelemiya 51:6, KJV)
Ntenda Yeni
Ooyo muntu, wakalaa mumuni ngwaakajana kaindi mucikombelo,
mukabunga kamwi nokuba munkamu imwi yabukambausi yaangulukide, uli muntenda
yakucegwa kuti azulilwe munkamu eeyo nkaambo kabalongwenyina abantu mbamvwana
limwi. Kuti nkamu eeyo yakaka mumuni uyaa kumwekesya kumunika, inga lyaba sunko
pati kukkalilila mukati kankamu eeyo, kwiinda kubweza ntaamu yakutaalukila anze
akulyaangulula akutobela kasimpe kufumbwa nkokamusolweda muntu ooyo.
Oobu mbobwaali bweende bwazintu ncobeni mucilengaano ca
mucizyi wesu Ellen White, mushinshimi ucaalizya wamusela wamamanino.
Ime ndakabona myeelwe yamakunga aabantu
eeyo yakali kulangikaanga ilaangidwe antoomwe atunweba. Banjibanji munkamu
eezyo bakali mumusinze uusiya mbi; meso aabo akalicengeme kutozya ansi, alimwi
kunyina cakali kubaswaanganya balo a [Yahushua]. Pele kwakali tanteene
mutubungabunga ootu bantu aabo bakalaa masyu aakali kumweka mumuni, mesi aabo
akalangide kujulu. Mabangabanga aamumuni aakali kuzwa kuli [Yahushua],
mbuli mumuni wazuba, akasikila kuli mbabo. Umwi mungele wakandilailila
kuti ndilangisye, alimwi Ime ndakabona mungele uubeembela aabo bakalaa mumuni,
kakuli bangele basofweede bakazingulukide baabo bakali mumusinze. Ime ndakamvwa
jwi lyamungele kalyoompolola kuti, “Amuyoowe [Yahuwah], akupa bulemu kuli
Nguwe; nkaambo woola lyalubeta Lwakwe lyasika.”
Mumuni uumwekesya wakamwekela atalaa nkamu
eezyo, akumukila boonse aabo bakautambula. Bamwi bakali mumusinze
bakautambula mumuni ooyo akusekelela. Bamwi baakaka mumuni wakazyila kujulu,
kabaamba kuti inga ulabasweesya. Ooyo mumuni wakabainda ambali, alimwi
bakacaala kabali mumudima. Aabo bakatambula mumuni ooyo kuzwa kuli [Yahushua], bakakkomanina
kuyungizya mumuni ngubaajisi kale kuli yooyo waamunikila ali mbabo. Masyu aabo
akabekema akukkomana kwabulemu, kumwi kabalungumene kulanga kuli [Yahushua] cakulangilisya,
alimwi majwi aabo akamvwugwa kaasangene antoomwe ajwi lyamungele kuti, “Amuyoowe
[Yahuwah], akupa bulemu kuli Nguwe; nkaambo woola lyalubeta Lwakwe lyasika.” Eelyo
nibakatalika koompolola boobu, Ime ndakabona aabo bakali mumudima
kababasukumina akumbali amakkuko aabo. Mpoonya aabo banjaanji bakatambula
mumuni uusetekene, bakakosola tunweba ooto twakabaangilide akubasinkilila, akwiimina
kulaale kabaandeene abaabo bakacili munkamu eezyo. Eelyo nibakacili kucita
boobo, bamwi balombwana bankamu zimwi aabo bakali kulemekwa abantu aabo,
bakainda munsi lyabo, bamwi kababakulwaizya, bamwi bakabafubaazya akubakonga
akubaangila mankusa kumeso, alimwi bakaindilizya kwaangisya tunweba ooto
twakaangilide nkamu eezyo kumwi kabati, Swebo ndiswe tujisi kasimpe.” Ime
ndakabuzya balombwana aaba kuti bakali bani, alimwi ndakaambilwa kuti bakali
bakambausi abasilutwe aabo baasulaika mumuni lwabo, alimwi aabo batakali
kuyanda kuti kube umwi uutikatambule mumuni ooyo. …
Mpoonya Ime ndakamvwa
jwi kalyaamba kuli baabo bakatonkaikwa akufubaazyigwa kuti, “Kamuzwa akati
kabo, mutajati cilaa tombe.” Mukuteelela jwi eeli, mweelwe mupati wabantu
wakakosola tunweba twakabaangilide, akusiya mbungano eezyo zyakali mumudima,
akuyoosangana abaabo bakayaamukide kutaanguna, aabo bakalijanina lwaanguluko,
alimwi bakasanganya majwi aabo. Ime ndakamvwa jwi lilemu, lyamupailo kalizyila
akataa baabo bakacili munkamu zyakali mumudima. Bakambausi abasilutwe
bakacili kuyaa bweendeenda akataa tubungabunga, kabaangisya ntambo zyabo; pele
Ime ndakacimvwide jwi eelyo lilemu lyamupailo. Mpoonya ndakabona aabo bakali
kupaila kabatambika maanza aabo kuli baabo bakabungene kabaangulukide,
kabasekelela muli [Yahuwah]. Kwiingula kwakalimvwisya kuzwa kuli mbabo,
kabalungumene kulanga kujulu, alimwi kabatondeka mujulu, kwakali kwakuti, “Amuzwe
akati kabo, alimwi amulyaandaanye.” Ime ndakabona bamwi kabali balikke,
kabadadanyana kukakatila kujana lwaanguluko, alimwi kumamanino bakakosola
ntambo eezyo zyakabaangilide. Bakalesya kufumbwa cakali kuyanda
kubaangilila alimwi akubaca mukooze, alimwi baakaka kuswiilila kunongwa
kwakacili kuya kumbele: “[Yahuwah] ulaa ndiswe.” “Swebo ndendiswe tujisi
kasimpe akati kesu.”
Utabaa bukandu bwakukomba koli olikke kuti bukulesye kubweza ntaamu yakutaalukila anze. Kuti kakwiina nkamu yakukomba limwi, eeco tacili cintu cakulilekelela kuti uzumanane kumvwana ambungano nokuba cikombelo eeco cikaka mumuni wabulemu bwakujulu.
|
Bantu bakacili kuya kumbele kuyaamuka
mbungano eezyo zyakali mumudima akusangana nkamu zyakaangulukide, eezyo zyakali
mumusena wakaimpukide atalaa nyika. Balo bakalungumene kulanga kujulu, bulemu
bwa [Yahuwah] bwakalibonya ali mbabo, alimwi bakoompoloa cakukkomana
kulumbaizya Nguwe. Balo bakaliswaangene antoomwe alimwi bakali kulangikaanga
bakavwumbilidwe aamumuni wakujulu. Mbumbali lya nkamu eeyi bamwi bakanjilwa
mpuwo yamumuni, pele tiibakasangana nkamu eeyo. Boonse aabo bakakkomanina
mumuni ooyo wakamwekela ali mbabo, bakalungumene kulanga kujulu, alimwi [Yahushua]
awalo wakalanga ali mbabo kamwetamweta.2
Webo utacegwi mukweendelana abantu batateeleli. Kuswiilila
kwako kweelede kuba kuli Yahuwah alimwi kuli Yahawah alikke. Utabaa bukandu
bwakukomba koli olikke kuti bukulesye kubweza ntaamu yakutaalukila anze. Kuti
kakwiina nkamu yakukomba limwi, eeco tacili cintu cakulilekelela kuti uzumanane
kumvwana ambungano nokuba cikombelo eeco cikaka mumuni wabulemu bwakujulu.
Kufumbwa nkamu yabukambausi eeyo yakabweza ntaamu yakwiimina kulubazu lusulaika
mumuni umwi (nokuba yooyo uupedwe ziindi zinjaanji woonse), eeyo tiili nkamu
yakukomba limwi mbweenya buyo acikombelo cili coonse cili mucibeela ca
Bbabbuloni.
Amwiimikile Mbuli Bakkazyikide Camba
Bana ba Yahuwah mazubaano balaitwa kuti baimikile kabali
balikke, kabaandeene
alimwi kabaangulukide kuzwa
kumbungano iili yoonse, nokuba nkamu, nokuba cikombelo. Kunyina weelede
kulekela mizeezo yakwe kuli umwi, akutobela buyo jwi ndyamwaambila umwi kuti
nkakasimpe. Yahuwah uyaabusolweda muntu omwe omwe. Muntu omwe omwe weelede kuba
alikke, nkaambo umwi aumwi uzyila kulubazu lwiindene, kajisi nzyasyoma
ziindene. Mbuli luzyibo mboluyaa kuyungizya
kulibonya atalaa nyika, kuyandika busongo bwabulemu bwa kujulu abwalo kuti
kabuyaa kuyungizya. Teesyi ncobeni kuti mumuni “mupya” uli woonse nkasimpe pe.
Ncintu ciyandika kulizyibila mumoza kuti ninzi ceelede kutambulwa, aceeco
ceelede kulazyikilwa kumbali.
Kunyina weelede kulekela mizeezo yakwe kuli umwi, akubweza buyo jwi ndyamwaambila umwi kuti nkakasimpe.
|
Utalekeli kusunkwa kuti utobele basololi ba bukambausi
bwaangulukide nanka kumvwana akataa basyomi kuti kukwaangilile mukooze. Ncintu
cabuntu kuyanda kuzingulukwa abantu bayeeya mizeezo njojisi. Ncintu ciyumya
lusyomo kukombela antoomwe abaabo basyoma mbuli nduwe. Ncintu cikulwaizya
kubala zibalo zilembedwe eezyo zyeendelana alusyomo ndojisi cino ciindi. Nokuba
boobo, ntenda yakuba mutobeli ankamu yabukambausi yaangulukide, nintenda njeenya
iili mukuzulilwa mucikombelo cizangide, kozambaidwe acintu cimwi ncosyoma.
Eelyo musololi ngolemeka, nanka mbungano ooko nkozulilwa
nkookayiila kasimpe, niibweza ntaamu yakukaka tusimpe tumwi, ncintu cuubauba kutobela mukonzyanyo wabo. Muntu teelede kubweza
jwi lyamuntu uumwi kuti nkakasimpe akukaka mumuni umwi kakwiina kulibalila
lwakwe mwini.
Luyando lwa kasimpe lweelede kutola busena butaanzi kwiinda
cili coonse ciyandigwa mukabunga. Saatani uyandisya kubelesya luyando
lwakuzulilwa mukabunga kamwi kutegwa akonge muntu uuyanda kulizandula. Eeci
ncecintu cinga cazimya jwi lya Moza.
Ciimo ca nkamu cini ncecibamba kuti aabo banjide muli njiyo
balyaambe kuti SWEBO naa kuti BALO. Aabo basangene munkamu eeyo, bakayiisyigwa
kutambula kufumbwa cisyomwa abantu banji. Kuyungizya kwiinda waawo,
bakayiisyigwa kuti, batani kubuzyilili cili coonse. Aboobo, kuvwuntauzya
kasimpe kulatyompokezyegwa. Aabi bazumanana kubuzya mibuzyo, kanjaanji
balazondwa. Kumamanino balatandwa kuzwa akataa nkamu. Kukamantana akataa nkamu
yamusyobo ooyu, kulasinikizyigwa kwiinda mukukonga akucengelela bantu kuti
bateelele.
Kuti webo koli wakatandwa kuzwa munkamu imwi, utalekeli
ceeco kuti cikutyompye pe. Ncobeni webo inga wazumanana kupaila abalongwenyoko
abamukwasyi wako aabo bacicengedwe, pele boonse bakomi bokwa Yahuwah, boonse
bapati mumoza bansiku, bakaitwa kuti baimikile kabali balikke. Johani mubbizyi
wakali mwaalumi wakali kukkala mumpangala zyamabwe munkanda mutakwe
cikondelezya. Kali alikke, wakamvwa Moza kuumwaambila mumoyo wakwe kuti,
alibambile kucita mulimo mupati mbuli yooyo uulunduka kasolweda Mesiya. John
Bunyan wakamanizya myaka iili 12 muntolongo yamunzi wa Bedford nkaambo kakukaka
kuumuna kuti ataambi mumuni ooyo ngwaakapegwa akutambula. Mumyaka eeyo iili 12,
Muya wa Yahuwah wakamunjila akumugwasyilila kuti alembe bbuku lya Musinzo wa Silweendo Uya Kujulu, eelyo bbuku lilaa tusimpe tulemu
twa moza, ooto twakaleleka banjaanji mumisela yakainda kuzwa eelyo
naakavwalaula bbuku eelyo muntolongo yakwe yamabwe iitontola. Martin Luther, alakwe,
wakaitwa kuti ayimikile kunembo lyabapaizi abeendelezi, kasyomezyedwe kasimpe
aako kakali kuyo kwaangulula miya yamakunga aabantu.
Kutobela kasimpe, ninzila yeendwa katungu, ninzila
yasimweendaalikke. Eelyo webo noitwa kuti wiimikile koli olikke,
utadiliki musyule pe. Kolibona kuti walelekwa a Julu. Kobelesya ciindi cakuba
olikke kuti ukomene mumoza akuswenena munsimunsi a Yooyo uupa mumuni akasimpe
koonse.
Kakumbatila Kasimpe Koonse!
Kuno kubbazu lya Kujulu, ncintu citakonzyeki kuti muntu
uuli woonse akonzye kuteelela kasimpe
koonse. Mubuumi butamani boonse, banunudwe banoobala zintu zilemu zyokwa
Yahuwah akuzumanana kwiiya kuzwa kuli Nguwe.
Nkamu ya WLC, malyatililo amusemo wakumwaantukila kutola
mulumbe woonse ngotwakayubunwidwa, kunyika yoonse. Eeci ncintu cijatikizya
tusimpe tutakkazyiki moyo. Zimwi ziindi, kuli mulembi uukalede uutwiingula
kaamba kuti: “Ime nsyeekasangana nkamu ya WLC kutegwa nditambule kulubila ooku nanka kokuya.” Nobeenima, kunyina ciindi pe nkamu ya WLC niisoleka
kukkomanisya mizeezo yamuntu omwe. Pele alikke Yahuwah. Kufumbwa buyo mumuni
nuuyubunwidwa kumizeezo yakuteelela kwesu, swebo tulakakatila kutumina mumuni
ooyo kulaale, ooko kufumbwa kunga kwajanika muntu uuyandaula mumuni ooyo.
Ijulu
lilakwiita webo buno buzuba kuti wiimikile, waandaane alimwi ulyaandaanye akutajata cintu citasalali. Kuli zintu zimwi
zisyoonto buyo ziinda kusofwaala kwiinda kulisumpula mumoza akulidunda kwamuntu
umwi kuti ulizyi kale zyoonse, pele kumwi ulakaka kuteelela mumuni uumwekesya
kwiinda ngwajisi kale.
Eelyo notuzumina kuti
Kamboni Wamasimpe ulizyi ciimo cesu kwiinda mbotucizyi swebo, Walo inga
watupa bululami Bwakwe kuti tulimvwumbilile mantanda eesu, kusalala Kwakwe kuti
kutumwailwe zinyonyoono zyesu alimwi agolide yalusyomo lwa kujulu. Nkabela
eelyo inga cazuzikwa cisyomyo Cakwe ciyandisi cakuti:
Amulange, alazya mazuba, mbwaamba Yahuwah,
eelyo Ime neyoobamba cizuminano cipya aŋanda ya Isilayeli, alimwi aŋanda ya
Juuda:
Kuleka kweendelanya cizuminano eeco
nceekabamba Ime abamawisi … Pele eeci ciyooba cizuminano eeco Ime nceyoobamba
aŋanda ya Isilayeli; Aakwiinda mazuba aabo, mbwaamba Yahuwah, Ime njoobikka
mulawo wangu mukati kabo, alimwi njoowulemba mumyoyo yabo, alimwi njooba Elohimu
wabo, alimwi balo bayooba bantu bangu.
Alimwi tabakayiisyi limbi umwi aumwi
mweenzinyina, nanka umwi amusazinyina, kabaamba kuti, Komuzyiba Yahuwah: nkaambo
boonse bayoondizyiba ime, kuzwa kubaniini, kusikila kubapati akati kabo,
mbwaamba Yahuwah: nkaambo Ime njoobalekelela cibi cabo, alimwi Ime
nsyekaibaluki limbi cinyonyoono cabo. (Jelemiya 31:31-34, KJV)
* Mazina Aasetekene
Akabikkwa mu Mangwalo woonse aalembuludwe.
1 E. G. White, Review
& Herald, August 7, 1894.
2 E. G. White, Early
Writings, pp. 240-243. Eeci cilengaano kucigaminina cigaminide buumi
abweende bwa Balangila kuboola bataanzi, eelyo nibaa tyompwa kuti Yahushua taakazyokela
eelyo naakali kulangilwa. Nokuba boobo, ziiyo eezyo nzibakaiya kwiinda
zijatikizya ciindi coonse alimwi zijatikizya bantu bokwa Yahuwah mazubaano,
mbweenya mbuli mumazuba aayo. Izilengaano zyakapedwe muzibeelabeela, kutegwa
bantu bokwa Yahuwah mazubaano bakonzye kwiiya kuzwa mubuumi bwabantu
bakatusolweda.