“Nkaambo bube bwakwe
butalibonyi bulalibonya caantangalala kuzwa ciindi naakalenga nyika kuya
kumbele, nkaambo bulabonwa muzyintu nzyalengede, noziba nguzu Zyakwe zitamani
abulemu Bwakwe,” BaLoma 1:20 (Bbaibbele lya Mazina aajokezyedwe)
Kulibotela ciindi eeci
cakupona anyika eeyi nokuba kuti iliwide! Luzyibo luyaa kuyubununwa cakufwamba
cinicini alimwi kusololela kwa Moza wa Yahushua kuyaa kubambulula akubambila
bana ba Taata Wakwe boonse aabo balangila kuboola Kwakwe!Musemo
wakasimpe uli oonse uyoobambululwa. Nkamu ya WLC yali kukulwaizya kkalenda
Lyakwe litobezya Mwezi-azuba kwaciindi cikubwene lino; nokuba boobo, tuloomoka
akweempwa nkaambo twakali boofu kunzila iiluleme yakutalikila mwaka, eeyo iila
cibeela cipati kapati! Lino tatucisyomi kuti buzuba butobela mwezi mutaanzi
uulibonya mbuli kapapa kuti mboBuzuba bwa Mwezi Mupya. Kwiinda mukupaila
akuvwuntauzya kapati, nkamu ya WLC yakasikila mpiikosozya kaambo kuti cibeela
camwezi cilikke cikonzya kwiitwa kuti Mwezi Mupya nciceeco citobela Mwezi
Uusiya mpoonya mbucaindila buyo, eeco ciitwa kuti Astronomical New Moon nokuba
Kwiimpana mwezi-azuba. Ciitwa boobu nkaambo mwezi ulatalika kubungilila mumuni
mpeenya mbuwaimpanina azuba. Nokuba kuti eeci ncintu tacibonwi ameso aabuntu
alikke, tacilesyi kwaamba kuti mwezi inga watalika kumweka alimwi nokuba kuti
tuunatalika kulibonya mumeso. Kwiimpana kwa Mwezi-aZuba kulalibonya acibeela
comwe cakulangilizya aNyika eeyi. Aboobo, kunyina atalaa mwezi aawo aalibonya
cimbonimboni camumuni uuzwa kuzuba muciindi eeco, ncencico mwezi ncuuboneka
kuti wasiya. Eeci cintu cilacitika amwezi, zimwi ziindi kacicitika akubaya
kwazuba eelyo mwezi nuuinda akataa zuba anyika mumulongo omwe. Eeci cintu
cilibotela cakabonwa mazuba masyoonto ainda kucisi ca Australia mu mwezi wa
Vwumbi Pati 13, 2012. (amubikkile maanu aawa: Kubaya kwa zuba takulibonyi
anyika yoonse pe nkaambo citobezya kuwida cimvwule camwezi anyika.)
Kwiimpana kwa
mwezi-azuba kucitikila aciindi cigaminina kufumbwa cooko mpobede atalaa nyika.
Eeco ciindi cini cilakonzya kupimwa kacitana sika kubelesya mincini yamazubaano
nokuba kubelesya nzila zya Basikale. Ootu tusimpe tobile ncecipa kuti ciindi
citobela munsimunsi lya Astronomical New Moon (Kwiimpana kwa mwezi-azuba) cibe
nceceelela kuba Mwezi Mupya wa Bbaibbele. Kubelesya nzila ya Mafumofumo aatobela Kwiimpana mwezi-azuba mucooko cenu momukkala, njenzila ilikke nkamu
ya World’s Last Chance njiibwene kuti inga yaswaanganya nyika yoonse
mukucenguluka kwanyika muciindi comwe naa mumawoola aali makumi obile awone.
Kubaya kwazuba kumaninide
mbokwaalibonya anyika kucito ca Ellis kunyikaa dolopo lya Cairns ku Queensland,
Vwumbi Pati 14, 2012. (AAP Image/Brian Cassey)
Nkamu ya WLC isyoma kuti
mafumofumo aakucooko cenu aatobela ciindi cakwiimpana kwa mwezi-azuba, mbo
Buzuba bwa Mwezi Mupya kuli ndinywe mucooko cenu. Alimwi, Kwiimpana kwa
mwezi-azuba cicitika aciindi cigaminina alimwi nciindi comwe nceenya kumuntu
uli oonse Anyika. Kanjikanji eeco ciindi cilembwa munzila ya Ciindi ca Nyika
Yoonse naa (Coordinated Universal Time UTC nokuba Greenwich Mean Time GMT)
Cilikke ncomweelede kucita nkusandula ciindi eeco kuya kuciindi camucooko
momukkala.
Ngooyu mukonzyanyo:
Kwiimpana kwa mwezi-azuba kwakatola busena mu Mukazi maziba 11 aciindi ca 21:44
(ciindi ca 9:44 kumangolezya) mucooko eeci. Eeci caamba kuti Buzuba bwa Mwezi
Mupya bwaatalika mu Mukazi Maziba 12 aciindi 5:27 Mafumofumo naa Kubucedo
kalitana pasuka zuba (Astronomical Dawn).
Kutegwa cimuubaubile,
nkamu ya WLC yakasimba ziindi zya Kwiimpana kwa mwezi-azuba kusikila mwaka wa
2023 mucilembedwe camutwe ooyu, “Mazuba aacizya kumbele aa Kwiimpana kwa Mwezi aZuba (2013-2023).”
Lino mwazyiba
ciindi ca Kwiimpana kwa mwezi-azuba mucooko momubede, pele ino ndilili
lyakukosozya ciindi eeci? Mangwalo alisalazyide kuti buzuba butalikila Kubucedo, alimwi mukutobezya
malailile aa Bbaibbele aaya, nkamu ya WLC ibelesya Astronomical Dawn (bwiitwa
“Bucedo” kuzwa lino aawa) kugozya buzuba busolola akutalikila butobela waawo.
Mbutwaamba boobo, eeci nceciindi citalikilwa Buzuba bwa Mwezi Mupya abwalo.
Kuti mwezi-azuba zyaimpana kakutana sika ku Bucedo, nkukuti Buzuba bwa Mwezi
Mupya bulatalika mafumofumo ku Bucedo. Kuti mwezi-azuba zyaimpana Bucedo
bwainda kale, nkokuti Buzuba bwa Mwezi Mupya buyootalikila ku Bucedo butobela.
Eeyi nzila izumizya ncobeni kuti Yahuwah azilengwa leza zyamulengalenga
nzyaakabikka kuti kazyaandaanya buzuba abusiku aziindi kuti Walo abikke mweengwe aatalikilwa buzuba.
Mukonzyanyo: Liya
mwamanizya kusandula ciindi ca Nyika Yoonse kuya kuciindi cacooko cenu, kuti
ciindi liimpana mwezi-azuba cacitika ku Bucedo bwa Mulumi 10th mucooko cenu, nokuba mamiti masyoonto buyo
kakutanaba ku Bucedo, nkabela Buzuba bwa Mwezi mupya butalikila ku Bucedo bwa
Mulumi 10th mucooko cenu
kulindinywe. Kuti mwezi-azuba zyaimpana kabwiindide Bucedo bwa Mulumi 10th
, nokuba kaindi kamamiti masyoonto buyo, nkokuti Buzuba bwa Mwezi Mupya
butalikila ku Bucedo bwa Mulumi 11th kuli ndinywe. Mbombubo oobo
nyikya yoonse mbwiinga yatalikila Buzuba bwa Mwezi Mupya mubuzuba mbweenya
mukucenguluka kwa nyika ciindi comwe.
Bamwi bakazya
muzeezo wakubelesya Kwiimpana kwa mwezi-azuba kuti mpaatalikilwa myezi. Bakombi
ba Nsabata batobezya mwezi uulibonya bazumanana akuyaama buyo Mwezi uulibonya
mutaanzi kutalika kubala mwezi wabo, nokuba kuti misela itondezya kuti ziindi
zinjaanji ciindi cakali kupimwa kwiinda mukubala. Ndiza kukazya kuluulwa, ooko
nkamu ya WLC nkuyaabbukizya kaindi kasyoonto kainda, kwakuti, muntu inga
takonzyi kubona ncobeni nocitola busena Kwiimpana mwezi-azuba aboobo,
eeyi nzila yeelede kubikkwa ambali. Nokuba boobo, mbuli mbutwaamba kale, kubaya
kwa zuba Nkwiimpana kwa mwezi-azuba azuba ooko kubonwa mumeso, aboobo
kulakonzya kubonwa zimwi ziindi, alimwi kulakonzya kulangilwa. Kusanyangula
nzila zyabasikale nzyibaali kubelesya ciyubununa kuti aatalikilwa myezi
akalizyibidwe abulamfu bwayo. Nzila zyakulangila bweende bwa Nyika, Mwezi
aZuba, ziimpene buyo asyoonto anzila zya nsiku. Pele kubala kuli buyo munzila
njeenya.
Umwi inga kaamba
kuti, “Iiyi, nzila zyamazubaano nzipati mukupima aasikila Mwezi Mupya pele ino
baHebulayo ba Nsiku bakali kupima buti cabululame aawo aasikila Kwiimpana kwa
mwezi-azuba?”
Inzya, nzila zyesu
ziindene zilagwasya kapati kujana aaimpanina mwezi-azuba, alimwi nokaba
kabelesyo kaubauba kaamunzi inga kabeleka mukupima ciindi cisikila aKwiimpana
kwa mwezi-azuba nokucitika. Yahuwah wakapa basyomeka Bakwe bapona mazubaano,
mulwi wazibelesyo aluzyibo lwakasolwa, kuti babelesye zyintu eezyi mukuvwuntauzya akuteelela
bweende bwazintu mumulengalenga. Tulakonzya alimwi tuleelede kubelesya kufumbwa
ciliko kuti citugwasye kuteelela bweende bwa zuba, mwezi anyenyezi. Bweende
azibeela zya Mwezi mbozikonzyeka kutobelwa, zibeleka mbuli cipimyo caciindi
cipati mumulengalenga. Tulakonzya kutobezya zibeela zyamwezi noziyaa kuzimaana
kuzwa mvwiki icaalizya kulibonya mwezi akupima misinzo iyaabufwiimpa akataa
nzizyo azuba nolipasuka kujwe. Kuleka buyo kubelesya ciindi comwe
cakulangilizya mwezi uulibonya mbuli kapapa (FVC), tulakonzya kupima ziindi
zinjaanji mumazuba aatobela Nsabata yabuzuba bwa makumi obile abwabili (22nd)
bwa Mwezi Uulibonya. Ooku kupima inga kwacitwa cabululame munsaa kumapasukilo
aazuba. Nzyeezyi ntaamu zyakubala munzila eeyi:
1(a).Kojisi cipimyo
cicimbwawidwe muma sentimita akucitambika alaale ajanza lyako, kopima bulamfu
akataa zuba lyapasuka kugoko lyanyika amwezi uyaabuzimaana. Kopima ziindi
zyongaye akulemba eezyo. Kopima kuzwa akataa zuba kusikila mwezi mpuuli
akatikati, mbuli mucifwanikiso.
1(b).Kuti kakunyina
cibelesyo cakupimya, nkaambo kakuti iswe “tulibambidwe munzila ikankamya alimwi
iilibotela”, coonse muntu ncayandika kubaa aancico matansyi aakwe eeni alikke.
Eelyo tansyi lyako nolilangwa, kotambikide ajanza, itansyi lyako aminwe
nzibelesyo ziluleme zyakupimya misinzo akataa zintu! Nkaambo mibili yesu
ibambidwe kweelanya azilengwa leza mu Bulengi boonse, tubelesya mweelwe wa
(1:1.6); kunyina kaambo kufumbwa mbobede kuceya nokuba kukomena. Kutambika
tansyi lyako ajanza, ncibelesyo cigambya cipima misinzo akataa zintu, nokuba
misinzo akataa zuba amwezi.
Kanwe kamuntu kasyoonto
kuti kalangilwa alaale ajanza litambikidwe kalaa bulamfu bwamusinzo wa 1°.
Munwe waakatikati, amunwe uusamwa kalungu, yobile antoomwe yiiminina musinzo wa
5°, kakuli ijanza luvwungidwe mfwaindi liiminina musinzo wa 10° . Misinzo ya
15° a 25° inga yapimwa kubelesya misinzo akataa kanwe kasyoonto, munwe
waakatikati akanwe kasyoonto alimwi amunwe mupati. Kutegwa mupime cabululeme,
amupime musinzo akataa mabazu aamwezi azuba aalangene.
A- Kanwe kasyoonto kapima musinzo wa 1°.
B-Munwe uutondeka, munwe waakatikati, amunwe
uusamwa kalungu antoomwe ipima musinzo wa 5°.
C-Itansyi livwungidwe lipima musinzo wa 10°.
D-Minwe yone kiitanteene, musinzo akataa kanwe
kasyoonto amunwe uutondeka ciiminina musinzo wa 15°.
E-Musinzo akataa kanwe
kasyoonto amunwe mupati kiitanteene kapati, ciiminina musinzo wa 25°.
2.Inzila iitobela njakubala myeelwe munzila ngubauba. Mboobu bupanduluzi bufwaafwi mbwiibelesyegwa nzila eeyo.
Izuba litola mawoola aali makumi obile awone (24) kuti lizinguluke (360°) atalaa nyika. Eeci cileelene akweenda 15° muwoola lyomwe nkokuti kunjizya mawoola aali 24 mumusinzo wakweenda buzuba bomwe (360°/24 = 15°). Imwezi nokuba boobo utola mawoola aali makumi obile a maminiti makumi osanwe (24hr 50min) kuti umanizye kuzinguluka nyika. Eeci cileelene akweenda 14.5° muwoola lyomwe, nkokuti (360°/24.83333333333 = 14.5°). Eeeci caambilizya kuti mwezi ulalelema 0.5° kwiinda zuba muwoola lyomwe lyomwe. Mumajwi amwi ooku nkwaamba kuti izuba lileendesya 0.5° kwiinda mwezi muwoola lyomwe. Citobela ncakuti mwezi ulacaala musyule lyazuba kusikila 12° abuzuba (.5° x 24 hours). Ncenciceeci ciindi camwezi uutobezya mwezi uulibonya , kuzwa kukwiimpana azuba komwe kusikila ciindi citobela cakwiimpana azuba, ncocili mazuba aali 29.5, nkokuti (360°/12°abuzuba kuti uzinguluke nyika ciindi comwe). Amubikkile maanu aawa kuti inga mwabala buyo myeelwe mipatipati kutali tubeela tusyoonto kunze lyamapointi.
Nkooku akumwi kupandulula: Flat Earth Luminaries – The Sun, Moon and Stars Explained
Lino atujokele kukupima kwesu. Bweza mweelwe omwe akunjizya 0.5 mulinguwo; eeci cilakupa mawoola aaceede kusikila ciindi citobela liimpana mwezi-azuba.
3.Kuti kacikonzyeka, konjizya 24 mumweelwe ooyo kutegwa ujane mazuba aaceede kusikila ciindi citobela cakwiimpana mwezi-azuba.
Ngooyu mukonzyano:Kuti wamanizya kupima akubona kuti Zuba a Mwezi zilitanteene kwa 25°.
Lino konjizya 0.5° muli 25° ( kuti ujane mbolifwambaana kweenda zuba kwiinda mwezi muwoola lyomwe) = 50. Aaya ngamawoola aaceede kusikili ciindi citobela cakwiimpana kwa mwezi azuba. NCUUBAUBA KAPATI!
Alimwi kuti kacikonzyeka, ulakonzya kunjizya 24 muli 50 kuti ujane mazuba aaceede kusikila ciindi eelyo zuba amwezi zyaakwiimpana.50 hrs. ÷ 24 hrs. = 2.1 mazuba aaceede kuzwa aciindi eelyo noopima kusikila ciindi cakwiimpana mwezi azuba.
Tulakonzya kukkala
katukkedwe myoyo kuti bantu bansiku bazilengwa zili buti bakalaa kuteelela
kupati abweende bwa zintu
zyamulengalenga kwiinda muntu uli oonse wamazubaano. Moza wa Yahushua
uyaabujokezya mumyoyo yesu milazyo yabulemu yoonse. Yahuwah mubwaabi Bwakwe,
wakapa kuli umwi aumwi zibelesyo amuzeezo uuyandika kuti apime akubala ciindi
ca Kwiimpana kwa mwezi-azuba munzila ngubauba alimwi iiluleme. Kulumbaizya kube
kuli Yahuwah a Mwanaakwe Uulelekedwe!
Ime njookutembaula;nkaambo ndibambidwe cakukankamya amunzila
iilibotela:
ilagambya milimo yako; alimwi eeco muya wangu ulizyi
kabotu.
Nkaambo Webo wakabamba zibeela zyamukati kangu; Webo
wakandivwumba mwida lya baama.
Ime njookutembaula Webo, nkaambo Ime ndibambidwe
cakukankamya alimwi amunzila iilibotela;
Ilagambya milimo Yako, Alimwi eeco moyo wangu ulizyi
kabotu.
(Intembauzyo
139:13-14)