World's Last Chance

Cishinshimi camu Bbaibbele, Ziiyo zya Bbaibbele, Zipekupeku, Zilembedwe, Azimwi Zinjaanji!

While WLC continues to uphold the observance of the Seventh-Day Sabbath, which is at the heart of Yahuwah's moral law, the 10 Commandments, we no longer believe that the annual feast days are binding upon believers today. Still, though, we humbly encourage all to set time aside to commemorate the yearly feasts with solemnity and joy, and to learn from Yahuwah's instructions concerning their observance under the Old Covenant. Doing so will surely be a blessing to you and your home, as you study the wonderful types and shadows that point to the exaltation of Messiah Yahushua as the King of Kings, the Lord of Lords, the conquering lion of the tribe of Judah, and the Lamb of Yahuwah that takes away the sins of the world.
WLC Free Store: Closed!
Cishinshimi camu Bbaibbele, Ziiyo zya Bbaibbele, Zipekupeku, Zilembedwe, Azimwi Zinjaanji!

Nsabata Iitobezya Mwezi Uulibonya-aZuba | Cikwabilizyo – Cibeela 2

Kasimpe takakonzyi kulileba pe. Nokuba kuti
kuzinguluka mumbali lyako koonse kakuli kupyopyongana amanyongwe, Kasimpe
kalikke inga nkakanooyimvwi kakatakwe cikalwana.

IBbalibbele lijulidweMukupyopyongana kwamizeezo iikazyana minjaanji,
kuli kutaminina kunjaanji ooko kulwana Nsabata
yamu Bbaibbele
iitobezya mwezi-azuba nkaambo buyo kakuti kunyina luzyibo
akumvwisisya kasimpe kuliko akataa baabo balwana masimpe aaNsabata eeyi.

Boonse bantu bakakona kulubila kuzwa kuziyanza zyakapegwa
kuli mbabo kuzwa kubuna Kristu busangene amituni. Nokuba boobo, Mangwalo
ayubununa maseseke aaNsabata kuli yooyo kufumbwa Uusanyangula kasimpe. Kunyina
muntu pe weelede kucaala kali mukupyopyongana akulubila.

Ootu
twaambo tutobela ansaawa nkutwanga kuli
ciloba ooko kwakatalika kumwvugwa kakukazyana a Nsabata iitobezya mwezi-azuba
yamu Bbaibbele,
Abwiinguzi bupedwe kukuzwanga ooko.


KUTWANGA #1: “Bantu
Babamba Nsabata iitobezya Mwezi-aZuba tababalilizyi mazuba aamvwiki amwi.
Kkalenda lyabo lizwide mazuba aatakwe nkwaabalilwa.

BWIINGUZI: Kunyina pe cintu ciitwa kuti “mbuzuba butakwe nkobubalilwa” nokuba
“buzuba butakwe cintu cili coonse.” Ciindi coonse ceelede kubalilwa, alimwi kkalenda
litobezya mwezi-azuba lyamu Bbaibbele, talisiide ciindi nociba cili buti anze
kacitabalidwe pe. Makkalenda aatobezya zuba luzutu amakkalenda aatobezya
mwezi-azuba antoomwe, abelesya kweenda kwazuba mukupima bulamfu bwa mwaka.
Nkaambo kakuti ciindi camwaka citola mazuba aali 365.25, eeco ciindi cibikkidwe
atala mu kkalenda lina Gregory cilabalilizyigwa akusanganya buzuba bomwe
mumyaka yone. Oobu buzuba “bwakusotoka”, mbuzuba bwa Mulumi 29 busanganyigwa
lyoonse mumyaka yone.  

Mumakkalenda aatobezya zuba luzutu, myezi iliimpene bulamfu
alimwi tiisimpidwe kucintu cili coonse nociba buti cilengedwe a leza muzilengwa
leza. Kujanza limwi kkalenda litobezya mwezi—azuba lyamu Bbaibbele, lyaangilide
myezi kubweende bwa mwezi uulibonya ameso. Ikkalenda lya Bbaibbele litobezya
mwezi-azuba, kujanza limwi, lyaangilide myezi yalyo antoomwe abweende bwa mwezi
uulibonya. Ciindi citola mwezi kuti kuucilibonya tuuli mweelwe wiimvwi kuutacinculuki
mbubonya lyoonse pe, mbweenya buyo awalo mwaka uutola zuba nolizinguluka nyika
mbuutali mwaka wamazuba aatacinculuki. Mwezi utola mazuba aali 29.5 kuzinguluka
nyika. Nkaambo kaako, imwi myezi ilaa mazuba aali 29 alimwi imwi myezi lilaa
mazuba aali 30.

Mumwezi uutola mazuba aali 30, buzuba bucaalizya muli aali
30 busikila akataa Nsabata ncaalizi yabuzuba bwaciloba bwa mwezi ooyo aBuzuba
butaanzi bwa Mwezi Mupya uutobela. Aboobo, oobo buzuba bwamakumi otatwe (30th),
tabuli mucibeela camvwiki icaalizya mumwezi wainda alimwi TABULI buzuba
“butakwe” cintu. Bulaa cibeela mumwezi uumanina muli mbubo, nokuba kuti tabuli
mumvwiki yamwezi ooyo nokuba mumwezi uutobela. Mbuzuba bwakulanduka mwezi
wainda kuya mumwezi uutobela.


KUTWANGA #2: “Mukkalenda
litobezya mwezi, Nsabata ilasensela ooku akooku! Mwezi omwe omwe Nsabata
isikila mumazuba aayimpene aamvwiki. Zimwi ziindi ili muli bwa Muvwulo, mpoonya
mwezi uutobela ili muli Bwatatu alimwi amuli Bwane kuzwa waawo. Kwiina
niikkalikila mubuzuba bomwe lyoonse pe.”

kkalenda litobezya mwezi-azuba, kalitondezya Nsabata muli bwalusele, muli bwakkumi abusanu, muli bwamakumi obile abwabili amuli bwamakumi obile afuka bwa mweziBWIINGUZI: cintu cilibonya antangalala ciimpene akataa kkalenda lina Gregory
akkalenda lyamu Bbaibbele,  cijanwa mu
kuzinguluka kwa mvwiki. Ikkalenda lina Gregory mbuli kkalenda
lina Juliyasi eelyo lyakainda kumbele kwalyo, lilaa mulongo wamvwiki
uutaleki kuzinguluka. Pele kkalenda lyamu Bbaibbele, mbuli makkalenda woonse
aansiku, talijisi mvwiki zyili boobo pe.

Nkwiimpana buyo kwamulongo wamvwiki ooko kupa kuti Nsabata
iitobezya mwezi-azuba ilibonyaanga ilasensela ooku akooku mu kkalenda lina
Gregory. 

Kkalenda lyamu Bbaibbele lilitonkomene kweenda munzila
njeenya lyoonse. Nkaambo kakuti mulongo wamvwiki wa kkalenda lyamu Bbaibbele
ulainduluka kutalika bupya mubuzuba bwa Mwezi Mupya, mpoonya mazuba aamwezi
ooyo alasika lyoonse mumazuba ngeenya
aamvwiki
.

Eeci teesyi ncecilibonya mu kkalenda lina Gregory litobezya
zuba luzutu. Insabata yabuzuba bwa ciloba ilasensela ooku akooku, kuzwa kubuzuba
bumwi kuya kubuzuba bumwi butobela bwa mwezi, kutegwa isimpe mazuba aamwezi
omwe-omwe kumwaka woonse.

Kwiinda kusensela ooku akooku, Nsabata yamu Bbaibbele ili
mbweenya lyoonse alimwi isikila mubuzuba bwa lusele, bwakkumi abwasanu,
bwamakumi obile abwabili, abwamakumi obile afuka bwa mwezi uutobezya
mwezi-azuba.

 
KUTWANGA #3: “Myezi
Mipya tiikonzyi kuba Nsabata nkaambo buyo kakuti Bbaibbele lipede mikonzyanyo
minjaanji yabantu bali mulweendo nokuba kubeleka mumazuba aa Myezi Mipya!”

BWIINGUZI: Cili masimpe kuti Bbaibbele lipede mikonzyanyo yabantu beenda
misinzo nokuba kuyaka cikombelo mumazuba aa Myezi Mipya. Cili boobo nkaambo
kakuti myezi Mipya tiili Nsabata zyabuzuba bwaciloba pe. Bunji bwazintu
zikasyidwe mbuli kweenda misinzo omuntu kotukkide naa kobwezede mukuli uulema
akujika mu Nsabata, tiizyakali cibeela camazuba mataanzi aa Myezi
Mipya.

Nokuba boobo, mazuba mataanzi aaMyezi Mipya, mazuba aakukomba ncobeni mbweenya mbuli
Nsabata. Eezi zyakali ziindi zyakusekelela akulumbaizya nkaambo kazileleko
eezyo nzyaakatambula muntu mumwezi wakainda alimwi akubambulula cilongwe cesu
akataa ndiswe Mwami mumwezi mupya watalikwa. Myezi
Mipya ili muciga cayo ilikke mbuli mazuba aakupaila.

Eeci ncintu citondezyedwe muzituuzyo eezyo ziyandika
kutuuzyigwa mubbuku lya Myeelwe 28 a 29. Mazuba aatakali kuyandika
kutuuzyigwa zipaizyo zinjaanji, akali mazuba aakubeleka akataa mvwiki. Nsabata
yabuzuba bwa ciloba yakali kuyandika kubaa zipaizyo zinjaanji kwiinda mazuba
aakubeleka akataa mvwiki. Mazuba mataanzi aaMyezi mipya, akali kuyandika kubaa zipaizyo
zinjaanji kwiinda Nsabata yabuzuba bwa ciloba. Pele alikke mapobwe aciindi comwe amwaka ngaakalaa zipaizyo
zinji kwiinda Myezi Mipya.

Mangwalo atuletela Mazuba mataanzi aaMyezi Mipya kuti
nciindi cakukomba eeco cicinooliko kukabe kutamani:

Alimwi kuyooba kuti, kuzwa ku Mwezi mupya
omwe kusikila ku Mwezi Mupya uutobela, alimwi akuzwa ku Nsabata yomwe kusikila
ku Nsabata iitobela bantu boonse bayooboola kunembo Lyangu, mbwaamba Yahuwah
(Langa Izaya 66:23.)

Boonse aabo bayandisya kukomba Mulengi wabo bayoocita oobo
muziindi Zyakwe nzyasalide: ziindi zyakukomba zisalidwe mvwiki amvwiki, mwezi
amwezi, alimwi mwaka amwaka.


KUTWANGA #4:
“Ooyu muzeezo wa Nsabata iitobezya Mwezi-aZuba ulalikazya lwawo. Kuti ooyu muzeezo niwali wamasimpe, caambilizya kuti Kulonga nikwakaba mu Nsabata iitobezya mwezi azuba, aboobo akutyola Nsabata.”

BWIINGUZI: Masimpe kuti bana ba Isilayeli bakayaamuka kuzwa mu Ijipita mubuzuba bwakkumi abwasanu bwa mwezi mutaanzi. Nokuba boobo, tiibakatyola mulawo waNsabata, nkaambo mawoola aasetekene akamanide kale eelyo nibakanyamuka kubweza musinzo wakuzwa mu Ijipita.

Malembe aamu Bbaibbele alembedwe zintu zyobile zitondezya bweende bwaciindi kuzwa aciindi ca Kulonga.

    1. Cakacitika ciindi camasiku;
    2. Cakatola busena muli bwakkumi abwasanu bwamwezi.
    3. Caambilizya kuti eeco ciindi kwakali MWEZI UUZWIDE KUMWEKA – AKATAA mwezi.

    Ciibalusyo 16:1 – Kobamba mwezi wa Abibu, akubamba pobwe lya Pasika kuli Yahuwah Elohimu wako, nkaambo mumwezi wa Abibu . . . . Yahuwah Elohimu wako wakugwisya mu Ijipita ciindi ca masiku.

    Myeelwe 33:3 – “Bakayaamuka kuzwa ku Ramesesi mumwezi mutaanzi, mubuzuba bwakkumi abusanu bwamwezi mutaanzi; mubuzuba bwakatobela bwa Pasika, bana ba Isilayeli bakayaamuka kabatayoowede mumeso aabantu ba Ijipita boonse.”

    Kyungizya kubuzuba aciindi camwezi eeco cipedwe aawa, muntu weelede kubikkila maanu kumabala aakuti “bakayaamuka kabatayoowede mumeso aabantu ba Ijipita boonse” nkaambo eeco caambilizya kuti cakali ciindi ca MWEZI UUZWIDE KUMWEKA – AKATAA mwezi mbuli mbomunga mwalibonena nyoonse

    Buzuba bwa Kulonga bwakali muli bwakkumi abwasanu bwamwezo wa Abibu, mwezi mutaanzi, mubuzuba butobela bwa Pasika. Mumwezi uli woonse uutobezya mwezi-azuba, buzuba bwakkumi abwasanu lyoonse ni Nsabata yabuzuba bwaciloba. Nokuba boobo, bana ba Isilayeli bakayaamuka ciindi camasiku, naakaindide kale mawoola aaNsabata aasetekene. 

    Kweelede kwiibalukwa kuti Yahuwah Nguupa mulawo. Mbweenya buyo mbuli kasimpe mbokatakonzyi kulileba, Yahuwah Lwakwe NGO kasimpe, alimwi kunyina pe natyola milawo Yakwe.


    KUTWANGA #5: “Mujibelo
    lyoonse nje Nsabata yabuzuba bwaciloba. Ncobeni, alyalo bbala lyakuti ‘Nsabata’,
    lyakayobozyegwa mumilaka minjaanji alimwi lyoonse lyaambilizya Mujibelo kuti
    mbuzuba bwa ciloba.”

    BWIINGUZI: Nkaambo buyo kakuti bbala lyakuti “Nsabata” lilalibonya mumilaka
    minjaanji, teesyi bumboni bwakuti Mujibelo ni Nsabata yamu Bbaibbele.
    Citondezya buyo buna Kristu nzila eeyo Nsabata mbuyakamwaikizyana akusangana
    mubukombi bwa mituni. “Mujibelo,” mbweenya mbuli mvwiki zyizinguluka kakwiina
    kulekezya, yakasanganyigwa buyo misela yakainda misyoonto kukkalenda.

    Eelyo Juliyasi Cæsar naakatonkela kumbali kkalenda
    litobezya mwezi-azuba lya Bulelo bwa Loma akubikka mucibaka calyo kkalenda
    litobezya zuba luzutu, kkalenda lina Juliyasi, imvwiki yakalaa mazuba aali
    lusele, kaapedwe mabala aayiminina buzuba bomwe-bomwe kuzwa A kusikila ku H.

    kkalenda lyabulelo bwa loma
    Cifwanikiso citondezya kkalenda lyakabambululwa  Fasti Antiates, kkalenda lilikke lyakali kubelesyegwa mubulelo bwa Loma eelyo liciliko mazubaano.
    (Palazzo Massimo Alle Terme, ed. Adriano La Regina, 1998.)

    Mbuli maseseke aabulozi bwa Mithraizimu bwaku Persia mbwaakatalika kubaa
    mpuwo mu Loma, imvwiki iilaa mazuba aapedwe mazina aabaleza bamituni ayalo
    yakatalika kubelesyegwa ndeenya eelyo. Eeyi yakali mvwiki yamazuba aali ciloba
    aatalikila mubuzuba bwaleza mutuni Saturn, mumulaka wa ciLatini bulembwa kuti dies
    Saturni
    , naa mbuzuba bwa Saturn. Buzuba bwabili bwamvwiki bwakali
    buzuba bwa zuba mbuli leza wabakomba mituni, mumulaka wa ciLatini bulembwa kuti dies Solis, naa Buzuba bwa Zuba.  Buzuba bwatatu bwamvwiki bwakali
    buzuba bwa Mwezi, mumulaka wa ciLatini bulembwa kuti dies Lunæ, naa
    buzuba bwa Mwezi.  Imvwiki yakali kumanina mubuzuba bulembwa muci Latini
    kuti dies Veneris, naa Buzuba bwa Venus, oobo bwiitwa mazubaano kuti Bwasanu. 

    BaLoma nibakatalika kutobela bupaizi bwa Mithraizimu,
    bakacitila boobo nkaambo bakali kuyanda kusukumina ambali mvwiki yamazuba aali
    lusela iina Juliyasi, akutalika kutobela mvwiki yuulikidwe mazina aabaleza
    bamituni yamazuba aali ciloba:

    Tacili cintu ceelede kudonaikwa kuti
    kumwaikizyanya kwamaseseke aaku Iran [Persia], kwakatobelwa kanjaanji abantu bakomba
    mituni, akusanganyigwa mumvwiki iijisi Nsondo kuti mbuzuba busetekene. Mazina
    aayo ngotuulika mazuba aali cisambomwe aakubeleka, kabatakubwene
    banamaleya,  akaboolela akutalika kubelesyegwa
    aciindi eelyo bupaizi bwa Mithraizimu nibwaajana bantu babutobela  muzyooko zya Kumbo, alimwi muntu inga taabinda
    kukosozya kaambo kuti oobo bupaizi bwakainda atalaa zyoonse akuba bupaizi
    butobelwa abantu boonse. (Robert L. Odom, Sunday in Roman Pagansim, p.
    157.)

    cibumbwa ca mithra
    Cibumbwa caku Loma ca mutuni Mithra

    Bupaizi bwa Mithraizimu akali malweza
    aakukomba zuba. Cintu cakatobela waawo ncakuti, Buzuba bwakukomba Zuba
    bwakasumpulwa akuba bupati kwiinda woonse.

    Bulemu bwaapedwe kubuzuba bwa dies
    Solis
    [buzuba bwakukomba Zuba], mbubwaaletelezya kulanganya Nsondo kuti
    mbuzuba bwabupaizi. Eeci ncintu ciswaangene akasimpe kapati, aaka kasimpe ka kusanganya akutalika kubelesya mvwiki
    yabakomba mituni
    muzisi zya Bukuwa. (Franz Cumont, Astrology and
    Religion Among the Greeks and Romans
    , p. 163.)

    Mvwiki yabaleza bamituni yakaulikwa mazina aabaleza
    bamituni. Mbuli mvwiki mbuyakali kuyaa kuyambukila masi amwi mu Bukuwa, aalo
    mazina aabaleza bamituni aakaulikwa mazuba aamvwiki eeyo akayambukila muzisi
    antoomwe a mvwiki eeyo.

    Milaka minjaanji mazubaano itondezya kuti Bukatolika bwaku
    Loma mbubwaainduluka kuulika buzuba butaanzi bwamvwiki, Nsondo, “buzuba bwa
    simalelo” akuti Mujibelo, mbuzuba bwaciloba bwamvwiki, “Nsabata.” Nokuba boobo,
    aaya TEESYI mazina aakutamalikilo aamazuba aamvwiki pe.

    Mpuwo yabupaizi bwakupaila nyenyezi ayalo
    yakali yambukide kapati mumbalaa cooko ca Bulelo bwa Loma, ooko buna Kristu
    nkubwakasika aakale. Milaka ya English, Dutch, Breton, Welsh, aci Cornish, eeyo
    milaka yabukuwa iiciliko mazubaano, ayalo icijizi mazina mataanzi aabaleza
    bamituni aayo aakapedwe mazuba aamvwiki, alimwi eeyo milaka ilajanwa muzyooko
    oomo buna Kristu mubwatakali kujanwa mumisela mitaanzi, eelyo mvwiki yakukomba
    zilengwa leza niyakacili kuyaa kumwaikila munyika ya Bukuwa.  (Eviatar
    Zerubavel, The Seven Day Circle: The History and Meaning of the Week, p.
    24.)

    Buzuba bwa Mujibelo, mbweenya mbuli kkalenda lyakukomba
    mituni lina Juliyasi, abwalo bwakatalika kubelesyegwa mumusela mutaanzi kuzwa
    ciindi ca Kristu, alimwi mbuzuba bugaminina kuzyila kubukombi bwa ziseese
    azibumbwa. Tabuli buzuba bwa ciloba bwa Nsabata bwamu Bbaibbele, alimwi kunyina
    pe nuuba mulwi uuli buti wakwiinduluka kwiituluka mazina aakuti ni “Nsabata”
    ooyo unga wasandula buzuba oobo kuti bube Nsabata yamasimpe yamu Bbaibbele.

    Mazina aazibumbwa aawulikidwe mazuba
    aamvwiki yamituni, aalo akazumanana kubikkwa amukkalenda lyamazubaano akataa
    zisi zyaambwa buna Kristu. Kufumbwa ciindi notwiide kulanga kkalenda lileleenga
    kubwaanda naa kunembo lyesu, lyoonse eeco nciibalusyo ceelede kututondezya kukamantana
    kwa kukomba zibumbwa aBuna Kristu ooko kwakacitika nkaambo kakuzanga kupati
    mubupaizi Buna Kristu – ooko “Kudilika musyule” kwakaambilizyigwa amwaapositolo
    Paulu, ooko kwakacitika mumisela mitaanzi yacikombelo ca Buna Kristu alimwi
    akubamba munzi wa Bbabbelo uusesemya alimwi kuuzwide malweza, lusyomo lutako mu
    Mangwalo nanka mutubunga tulwanina bukombi akulyaamba kuba Buna Kristu. 
    (Robert L. Odom, Sunday in Roman Paganism, p. 202.)


    KUTWANGA #6: “Kuzinguluka
    kwa Mwezi kupa kuti muntu anyonganye akutyola buzuba bwa ciloba bwa Nsabata
    oobo buzyila kumvwiki ya Malengelo.”

    BWIINGUZI: Ncintu cakweezyeezya, ciyeeme aziyanza zitola ciindi cilamfu, kuti
    mvwiki yakali kuzinguluka lyoonse kakwiina kulekezya kuzwa ku Malengelo. Nokuba
    boobo, mvwiki yamazubaano, izwa cigaminina kukukomba zibumbwa amituni.
    Kutalikila kumazina aamvwiki, kuya kumvwiki iizinguluka kiitalekezyi, bukombi
    bwamituni inga bwatobezyegwa nkubwaatalikila. (Bufubafuba bwamwviki iizinguluka
    kakwiina kupumuna bulajanwa amumweengwe uuzunguluka
    nyika ooyo wakabambwa abantu kuti aawo mpaatalikilwa kubalilwa mazuba,
    pele ooyo mweengwe tuuli mu Mangwalo pe.)

    Cilikke cintu cikonzyana amvwiki yamu Bbaibbele, cijanwa
    buyo mumweelwe wamazuba aali mumvwiki. Mvwiki yamazubaano amvwiki ya Malengelo,
    zilaa mazuba aali ciloba. Nokuba boobo, mvwiki yamazubaano njalweeno lwa
    Saatani alimwi yakabambilwa kukopa mizeezo yabantu batakubwene, kiikazyana
    amvwiki iiluleme yamu Bbaibbele.

    Mvwiki yamazubaano, italikila mu Nsondo akumanina Mujibelo,
    alimwi yakazumizyigwa mu Muswaangano waku Nicæa mumusela wane kuzwa ciindi ca
    Kristu:

    Constantine Muleli mupati waku LomaMumwaka wa 321 A.D., Constantine, muleli
    waku Loma. . . kwiinda mumilawo yamfulumende wakabamba “buzuba bwakukomba
    Zuba,” oobo ciindi eeco “bwakalaa mpuwo kapati nkaambo kabulemu mbubwaapedwe,”
    kuti mbuzuba bwakulyookezya mu bulelo boonse.  . . . Kubikka Nsondo
    mumulawo cakapa kuti Nsondo isumpulwe akutalika kulanganyigwa kuti ili
    mucibeela camazuba aamvwiki aali ciloba alimwi cakaletelezya kubikkilizya
    Nsondo mu kkalenda lyakazumizyidwe mumulawo waku Loma. Ba Loma bakatusiila
    kkalenda eelyo, alimwi muli ndilyo swebo tucilaa mazuba aazibumbwa kaawulikidwe
    mazuba aamvwiki yoonse. (Robert L. Odom, Sunday in Roman Paganism, pp.
    244.)

    Mukutobela kupaila kwalweeno kuyandika
    kutobela akkalenda lyalweeno, aboobo Muswaangano waku Nicæa wakapa kuti eeco
    cicitike. Kkalenda lyamu Bbaibbele lyakaatulwa akkalenda lyazibumbwa
    litobezya zuba luzutu, alimwi mvwiki yazibumbwa ayalo yakaatula mvwiki ya
    Bbaibbele eeyo yakayeeme kutobela mwezi uubonwa ameso. (eLaine Vornholt &
    L. L. Vornholt-Jones, Calendar Fraud, p. 53.)

    Eeyi mvwiki yazibumbwa yakali nzila
    yabukombi bwamituni yakupeekezya kubikka cintu cikonzyanya amvwiki yamasimpe
    yamu Bbaibbele, eeyo Mulengi njaakabikka kumatalikilo aamusela wa Nyika.
    Mumvwiki yalweeno eeyo yakali kubelesyegwa mubukombi bwamituni bwansiku, “buzuba
    bulemekwa bwakukomba Zuba” bwakali kulemekwa atalaa mazuba woonse aali
    cisambomwe nkaambo bwakali kulanganyigwa kuti bwakali setekene kumutuni wa
    Zuba, ooyo wakali leza mupati akataa baleza bamituni. . . . Mbweenya buyo mbuli
    Nsabata yamasimpe mbwiijatene amvwiki yamu Bbaibbele, ayalo Nsabata yalweeno
    [Mujibelo] yabukombi bwa mituni yakali kuyandika kubaa mvwiki iigeme njiyo.
    Aboobo twakajana kuti mvwiki yamituni ileendelena aNsondo mbuli mucizyi
    waNsondo, alimwi eezi zyobile zyilipyopyongene alimwi zilijatene antoomwe . . .
    .  (Robert L. Odom, Sunday in Roman Paganism, pp. 243-244.)


    KUTWANGA #7: “Kukazyana
    akataa kubamba Nsondo akubamba Nsabata, lyoonse kwakali kulwanina atalaa buzuba
    bwiitwa kuti ‘Mujibelo’. Kunyina cilembedwe cakulwana akataa Nsondo
    aNsabata iisensela ooku akooku nokuba cilembedwe kuti bana Kristu bakali
    kubelesya kkalenda liimpene.”

    BWIINGUZI: Eeci tacili masimpe pe, alimwi zilembedwe zyamisela zinjaanji zilatondezya
    cintu eeci. Kusandula kukomba kuzwa mukukomba kutobezya kkalenda lya Bbaibbele
    akutambula kkalenda lyamituni, tiicakali cintu cakacitika kulanduka busiku
    bomwe buyo nokuba mubuumi bomwe buyo. Cakali cintu cakali kuyaa kucucuma
    mumisela iikubwene. Mpeenya buyo bana Kristu bamwi nibaazanga, akukumbatila
    zibeela zyakukomba mituni, bamwi bana Kristu bakacaala kabaimvwi nji mukasimpe,
    kabatacucauki nokuba kuti bakali kutonkaikwa munzila yakubayoosya.

    Muntaamu ili yoonse yakuzanga, muntaamu
    ili yoonse yakutambula nzila zyakukomba zuba, alimwi akukaka kutambula akubamba
    Nsondo lwayo, kwakali kukazya kuzwa kuli bana Kristu bamasimpe. Aabo bakacaala
    kabazumenene kusyomeka kuli Kristu [Mufutuli] akukasimpe kajwi lisalala lyokwa
    . . . [Yahuwah] bakali kubamba Nsabata ya Simalelo kweendelanya a mulawo,
    alimwi akweendelanya ajwi lyokwa . . . [Elohimu] eelyo lisalazya kutondezya
    kuti Nsabata ncecitondezyo eeco Simalelo, Mulengi wamajulu anyika,
    cimwaandaanya kuzwa kuli baleza bamwi. Aaba bakazumanana kukazya kufumbwa
    cikonzyanya nokuba cili mucibeela cakukomba zuba. Bamwi, kapati aabo bakali
    kucooko ca Kujwe, bakatobela mpuwo yaba Loma, kabakomba mu Nsabata amu Nsondo.
    Pele aabo bakali kucooko ca Kumbo kabanjilaukidwe mpuwo ya Loma alimwi
    kabeendelezyegwa abusololi bwacikombelo ababbishopo baku Loma, balikke aabo
    mbibakatambula akubamba Nsondo.  (A. T. Jones, The Two Republics, pp.
    320-321.)

    Ooku kuzwanga kwa bana Kristu kakucucuma asyoonto-syoonto,
    bamwi kabakomba muNsabata iitobezya mwezi-azuba alimwi bamwi kabakomba mu
    Nsondo, kakuli bamwi kabakomba Mujibelo amu Nsondo, alimwi bamwi kabakomba mu
    Nsondo ilikke, cakaletelezya kukopana mizeezo kapati akataa bantu bakomba zuba
    amituni.

    Tertullian, umwi mulembi muna Kristu, wakazuminizya kaambo aaka.
    Walo wakasalazya kuti aabo bana Kristu bakali kukomba mubuzuba bwa Saturn kuti
    mbobuzuba bwaciloba bwamvwiki, mubwini, bakali kulizandula kuzwa kuciyanza
    cabana Isilayeli eeco ncibatakazyi nokuba asyoonto.

    Swebo inga twalibonyaanga ndiswe baku
    Persia [Bakomba zuba], ambweni . . . Kaambo keni kacintu eeci, Ime mbwebwene,
    nkakuti cilizyidwe kuti swebo notupaila inga tulanzya kujwe . . . Mbweenya
    buyo, kuti twasumpula buzuba bwakukomba Zuba kuti bube pobwe (kabwiimpene
    abuzuba bwakukomba Zuba) inga swebo twaba mubusena bwabili mukutobela baabo basumpwide
    buzuba bwakukomba Saturn, abalo lwabo kabayaamukide
    kale kuzwa kunzila yaciyanza cabuJuuda eeyo njobatakubwene pe
    . (Tertullian,Apologia.)

    kkalenda lyeengedwe akasamu
    Kasamu kajisi kkalenda kakajanwa kuzisambilo zyokwa Tito, kakatondezya Mujibelo (naa muci Latini dies Saturni – buzuba bwa Saturn)  kuti bwakali buzuba butaanzi bwa mvwiki yamituni  (kakabambwa akataa myaka (79 – 81 A.D.) 

    Cilengwa cakukomba mubuzuba bwa Saturn,
    buzuba bwaciloba bwamvwiki oobo bwakali butaanzi pele bwakatonkelwa kusyule
    kuti bube buzuba bwaciloba, cakayeeme aciyanza ca bana ba Isilayeli cakukomba mubuzuba
    bwaciloba bwa Nsabata. Nokuba boobo, Mujibelo tiibwakali buzuba bwa Nsabata
    yaciHebulayo nkaambo kuzinguluka kwamvwiki kwakaliimpene.

    Bumboni buyungizyidwe bwabana Kristu bakali kubelesya
    kkalenda lya Bbaibbele akkalenda lyakukomba zibumbwa lina Juliyasi, bulakonzya
    kujanwa muzilembedwe zyansiku zinjaanji atalaa zyuumbwe. Cimwi cakalembedwe
    atalaa cuumbwe cansiku ncobeni, cakalembedwe mu 269 AD, kacilembedwe kuti:

    Munguzu zyokwa Claudius a Paternus,
    mbuzuba bwa Nonesi bwa November, mubuzuba bwa Venus, amubuzuba bwa 24th
    bwamwezi uutobezya mwezi uulibonya azuba, Leuces wakabikka [ciibalusyo eeci], cakwiibalusya
    mwanaakwe muyandwa musimbi Severa, aku Moza Wako Uusetekene. Wakafwa
    [kalaa myaka ] 55 yakuzyalwa, amyezi 11 [a] mazuba aali 10.  (E. Diehl, Inscriptiones
    Latinæ Christianæ Verteres
    , p. 193.)

    Eeci ncintu cikondelezya alimwi ciyumya kutondezya nzila
    eeyo bana Kristu mbubakali kubelesya myezi iitobezya mwezi uulibonya azuba.
    Buzuba bwa “Nones” bwa Vwumbi Pati, mbuzuba bwamwezi Vwumbi Pati 5,
    oobo mumwaka ooyo, bwakasikila mubuzuba bwa Venus, naa Muli Bwasanu. Nokuba
    boobo, buzuba bwa kkumi abwane (24th ) bwa mwezi uutobezya mwezi
    uulibonya, lyoonse busikila mubuzuba bwabili
    bwamvwiki! 

    Ootu tusimpe tuyubununa kuti Mujibelo kunyina acimbi pele
    mbuzuba bwamvwiki yakukomba zibumbwa, bulemekezya leza wanyota yabulowa:
    Saturn.

    Kutambula zilengwa kwakaletelezya kuti bantu banjaanji beezyeezye kuti zintu nzyobasyoma
    zyakazyila mu Mangwalo, kakuli, mubwini, bunji bwa nzyobasyoma nzilengwa
    zyansiku buyo zyakatambikilwa ndiswe kuzwa kubantu bansiku bakomba mituni.

    Boonse bantu balaa mulimo wabulemu wakulisanyangwida
    akulibalila cijatikizya lusyomo lwabo loonse. Kutabi muntu uukaka kkalenda
    lyamu Bbaibbele kusikila wabala cakutontomana amoyo wakwe woonse, kayandisya
    ncobeni kuzyiba ciiyo cijatikizya kkalenda eelyo. Mangwalo alicenjezyede
    muntu uuli woonse kuti atabindili kwiimina kulubazu lwakukazya kataninga
    akuvwuntauzya kasimpe: 

    “Ooyo uuvwiila kaambo nkataninga mvwisisya,
    nkufubaala alimwi nkubaa nsoni kuli nguwe.”  (Tusimpi 18:13, NKJV)

    Nsabata, ncitondezyo cakuteelela Mulengi, alimwi njilaa
    cibeela cipati mumaumi aabantu boonse bakkede anyika. Aboobo:

    “Kobala webo kutegwa ulitondezye kuba
    muntu uusyomeka kuli Elohimu, muntu uutakwe cimuusya nsoni, uupandulula jwi lyakasimpe
    munzila iiluleme.” (Langa 2 Timoteo 2:15.)

    Hena webo watambula lwiito lwa Kujulu kuti ulibalile
    akulisanyangwida lwako?

    Hena webo ulayandaula kuti
    ujane akubamba Nsabata yabuzuba bwa ciloba?


    This site is registered on wpml.org as a development site. Switch to a production site key to remove this banner.